admin

Жасындай жауға тиген Шәкір батыр…

Шәкір батыр жайлы ауылда жүргенде шама-шарқымша ізденіп көрген едім. Батыр жайлы деректер жоқ деуге болмас, алайда, аз екені рас. Мұхамеджан Сералиннің «Наурызбай-Қаншайымында» ептілігі суреттелсе, Нысанбай жыраудың «Кенесары-Наурызбайында» ерлігі баяндалады. Ал, Нұрхан Ахметбековтің «Жасауыл қырғынында» «қыстауын қитабаның шауып» алған қатыгез қарақшы ретінде көрсетіледі. 2002 жылдары ауылда жүргенде түбі керек болар деп, әуесқой камераға туысы Әбілдә әкемді жазып алған болатынмын. Кейін екі ...

Толығырақ »

Қазақстанға рахмет…

Осыдан үш-төрт жыл бұрынғы оқиға еді, әлі күнге ойымнан кетпейді. Қытайдағы Іле қазақ облысына қарасты Үлкенқұштай деп аталатын туған жерімізге барып демалып жатқан кезіміз еді. Мен туған ауылмен жапсарлас отыратын Қайыңды деген ауыл бар. Бір күні сол ауылдағы туысқан ағамыз үйіне қонаққа шақырды. Біз де айтулы уақытта сол үйден төбе көрсеттік. Түс мезгілі болатын. Үйге жасамыс тартқан, қараторы көрші әйел ...

Толығырақ »

Қалмақ жұртының қарғысы

Дүниедегі небір уақиғалардың түбінің қайырлылығын тілеу әйтеуір жақсылыққа әкеледі. Естеріңде жүрсін, бір әңгіме айтып берейін. «Баяғыда қалмақ шапқыншылығынан елді босатып, әбден жерсініп қалған даладан мықтының мысы басып ауып бара жатқан қалмақтар «Көк майсасы белден келетін, балығы тайдай тулаған, ұшқан құсы жыртылып-айырылған қайран, сахарам-ай, сақау қазаққа қалып барасың-ау» деп Еділдің қарсы бетіне шығып, қолын теріс жайып былай деп қарғапты: Бірінші — ...

Толығырақ »

Ахметқан айтқан екен…

Ауыздың аздығы Атақты „Тас мешін„ толғауының авторы  Әбіқай Нұртазаұлының баласы Ахметқан Әбіқаев та шешен, ақын, добырашы, әнші, жыршы кісі еді. Ол кісі алты ай бірге жүрсеңіз де бір айтқан әңгімесін екі қайталамай, бірінен соң бірін ағылтатын. Тіпті, әңгіме қызығына түскенде тамақ ішуге де қолы тимей қалатын. Сондайда Ахаң: -Шіркін, құдай әу баста Ахметқан ғып жаратқан соң екі ауыз неге бермеді ...

Толығырақ »

1916 жылғы Торғай қазақтарының ұлт-азаттық көтерілісі туралы

XX ғасырдың басында Ресей империясының отарлау саясаты қарқынды жүргізілді: Ресейдің дүниежүзілік империалистік соғысқа кірісуі өлкені тонауды күшейтті.Соғыс елдегі жалпы ұлттық дағдарысты терендетіп, 1916 жылы Қазақ өлкесінде, Орта Азияда, Сібір мен Кавказдың бір бөлігінде көтеріліс басталды. Басталу себебі: 1916 жылғы 25 маусымдағы патша үкіметінің «Түркістан мен Дала өлкесінен 19-43 жас аралығындағы 500 мың адамды қара жұмысқа алу туралы» жарлығының шығуы болды. ...

Толығырақ »

АШТЫҚТЫҢ ТАРТЫП ЗАРДАБЫН…

Қолдан жасалған қиянатты бастан өткергендер туралы Бала күнiмiзде ауылдың iргесiнде көптеген мола болушы едi, мола болғанда былай: өзеннiң арғы бетiнде Шәкiртам деп аталатын ауыл адамдарын жерлейтiн арнайы қорым орналасқан, ал ауылдың маңында Шәкiртамнан бөлек әр жерде кейде қоршалған кейде қоршалмаған белгiсiз солдат бейiтiндей бейiттер бар едi. Шынын айтқанда, ешкiм оларға мән бермейтiндей көрiнетiн (олай еместiгiн мен есейе келе түсiндiм), әркiм ...

Толығырақ »

Айғаным ханша

1-сурет. Айғаным ханша (Сейіт Кенжеахметұлының жеке мұрағаты:«Қазақтың зиялылары» айдарымен шығуға тиіс еңбегінен) «Айғаным – Шоқан Уәлихановтың әжесi (Уәлиханның кiшi әйелi, Шыңғыстың шешесi). Айғаным шығыс халықтарының бiрнеше тiлiн бiлген, ақылды, көреген кiсi болған. 1821 жылы Уәлихан өлгенде, оның мұрагер үлкен ұлы Ғұбайдолла саяси қуғында болатын. Сондықтан елдi Айғаным басқарды (1821-1834 жж.). «Сiбiр қазақтары туралы уставы қабылданғаннан кейiн патша үкiметiнiң әкiмшiлiк орындары ...

Толығырақ »

Туризм жайы толғандырады

  Қазіргі күні ішкі туризм туралы айтатын болсақ сыртқы туризм туралы бір-екі ауыз сөз айтуға да тура келеді. Өздеріңіз білетіндей көк қағаздың қымбаттауынан сыртқа шығатын туристер саны күрт азайып, шетелге барушылар бірден 60-80 пайызға дейін төмендеп кетті. Бұрындары шамамен 10 млн.жуық Қазақстан азаматы шетелдерде демалатын (бірақ бұл жерде статистикалық деректердің әртүрлі екенін ескерген жөн, мысалы, еңбек мигранттары да бұл санға ...

Толығырақ »

Үндістандағы қазақтар

Жалпы, Үндістанға қазақтардың келуін Ұлы Моғолдар империясының негізін қалаған Бабырмен және сол Үндістанның Кашмир аймағын билеген Мұхамед Хайдар Дулатимен байланыстыруға болады. Ал шындығында, біздің арғы ата-бабаларымыз, яғни далалықтар есте жоқ ерте дәуірден бері Үндістанмен тығыз қарым-қатынас жасап, көп уақытта сол жерді бағындырып, өз билігіне де алып отырған. Оған өз заманындағы қуатты империя болған ежелгі Кушан мемлекеті мен эфталиттердің (ақ ғұндардың) ...

Толығырақ »

Қостанай облысындағы бұрмаланған жер-су атаулары туралы немесе ономастика комиссиясына құлаққағыс

Таяуда Тәжікстанда Чкалов деген қаланың аты өзгертіліп, оған тәжікше атау беріліпті, әншейінде «Джамшут» деп қорлап, «гастербайтерлер» деп кемсітетін тәжіктердің ұлттық  сана-сезімдері бізден жоғары болып тұр. Бұл атауы қайтарылған қала аты Тәжікстандағы орыс тіліндегі соңғы атау екен. Ал, бізде, Қазақстанда жағдай қалай, нақтырақ айтсақ Қостанай облысындағы жер-су атауларына аздаған талдау жасап көрейікші. Қостанай облысының мына төмендегі атауларына қарап мен кейде Ресейде ...

Толығырақ »