Tag Archives: Кейкі батыр

…Ел жадынан әлі өше қоймаған, құпиясы мен күмәні көп өткен ғасырдың маңызды оқиғаларының бірі – Торғай жеріндегі 1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс пен Алаш қозғалысына қатысты мәселе. Әлі күнге дейін Торғай елінің халқы көтерілістің басталуы, патша әскерлерімен бірнеше рет жан алып, жан беріскен шайқастар ғана емес, Амангелдінің өлімі, Кейкінің шырғалаңға толы тағдыры мен қазасы, Әлібиге қатысты қайшылықты пікір, Әбдіғапардың өлімі, Торғайда ...

Басқа басқа біз бала кезімізден Кейкі батырдың ерлігі мен өрлігін естіп өстік. Торғай даласында Кейкі Көкембайұлы туралы әңгімелерді әрқайсымыздың аталарымыз бен әжелеріміз аңыз қылып айтып отырушы еді. Сондай әңгімені ең алғаш рет Кейкі батырдың көп жүрген жерлерінің бірі Ұлы Жаланшық өзені бойында Қатеш әжем аузынан естіп едім. Жыл сайын жаз мезгілінде қырдағы Әбілда нағашымыздың ауылына баратынбыз. Сонда Қатеш әжеміз Кейкінің ...

Қостанай облысында Кейкі Көкембайұлы кесенесінің ашылуына орай өтетін шаралар кестесі жарияланды деп хабарлайды ҚазАқпарат. Қостанай облысы Аманкелді ауданы әкімдігінің Ішкі саясат басқармасы бағдарламалар тізімін жасады. Сонымен, іс-шаралар 15 қыркүйекте басталады. Кейкі батырдың бас сүйегін кесенеге жерлеу рәсімі Тасты ауылында сағат 10:00-де өтеді. Содан соң Амангелді, Жанкелдин, Әулиекөл, Наурызым аудандары және Арқалық қаласы өнерпаздарының концерттік бағдарламасы ұсынылады. Сағат 11:00-де көрермендерді қазақ ...

1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс батыры Кейкі батырдың сүйегі мавзолейде сақталады. Қостанайда оның құрылысы аяқталып қалды. Бұл туралы Орталық коммуникациялар қызметінде облыстық Мәдениет басқармасының басшысы Ерлан Қалмақов хабарлады. Торғай жерінде қазір жазушы, педагог-ағартушы Ыбырай Алтынсариннің мавзолейін жөндеу жұмыстары аяқталуға жақын. «1992 жылы салынған мавзолейді күрделі жөндеуден өткізуге облыс әкімі бюджеттен 80 миллион теңге бөлді. Бұл екі мавзолей Қазақстанның республикалық маңызы бар ...

  немесе көзі тірісінде халық батырының бас сүйегін жоқтап боздаған қарияның боздауы   ХХ ғасырдың соңында, көп ғасырлар бойына ата-бабаларымыз армандап өткен тәуелсіздігімізге қол жеткізіп, осынау уақытта жоғалтқан ұлттық құндылықтарымызды түгендей бастағанымыз әр қандасымыздың есінен оңайлықпен өшіріле де, ұмытыла да қоймас. Отаршы Ресей империясының «бұратана халық» деп айдар таққан аз халықтарға жасаған репрессиялық жойқын қысымын, шектен шыққан үстемдігін қалай ұмытарсың! ...

Кейкінің кесенесі Торғай өңіріндегі Амангелді ауданының «Жалаулы» деген жері үлкен көтерме жолдың бойында болғандықтан, ерсілі-қарсылы өткен жолаушылардың ел тарихын білетіндері, ата-баба аруағын сыйлайтындары оған автокөлігін тіреп, сондағы Кейкі батырдың бейітінің басына барып, даңқты атасына Құран бағыштайтын. Республикалық теледидардың Торғай өңіріндегі тілшілер қосынының меңгерушісі болып жұмыс істеген жылдары біз де талай рет «Жалаулыдағы» Кейкі батырдың темір шарбақпен қоршалған, цементтен құйып жасалған ...

«Құланның ажалы» қалай жазылды? Қалихан ЫСҚАҚ, жазушы: «…Демалысқа келді. Бір нәрсені бастадым деп келді. «Бұқаны мүйізінен тұқырт» деуші еді. Құлан Қыпшақ Кейкіні бастаған екен. «Совет өкіметінің хас жауы, қарақшы» Кейкіні қайда алып шығар, қалай шығар екен, алып шыққанмен қайда апарып сыйғызар екен?.. Менің көкейімде осы сауал тұрды. Ақан бұған да жауап қатқан жоқ… Кіші бесіннен көз байланғанша «Құланның ажалы» оқылды. ...

XX ғасырдың басында Ресей империясының отарлау саясаты қарқынды жүргізілді: Ресейдің дүниежүзілік империалистік соғысқа кірісуі өлкені тонауды күшейтті.Соғыс елдегі жалпы ұлттық дағдарысты терендетіп, 1916 жылы Қазақ өлкесінде, Орта Азияда, Сібір мен Кавказдың бір бөлігінде көтеріліс басталды. Басталу себебі: 1916 жылғы 25 маусымдағы патша үкіметінің «Түркістан мен Дала өлкесінен 19-43 жас аралығындағы 500 мың адамды қара жұмысқа алу туралы» жарлығының шығуы болды. ...

…Батырға да, байға да пана болған Жыланшық – құтты мекен, киелі өңір. Талай тарлан ұлылар қатарында дәулеті асқан байлар да осы өңірден көп шыққан. Себебі, жері малға жайлы, ауасы дертке дауа, жанға шипа, шөбі шүйгін – қыратында қырық түрлі шөп өскен шұрайлы қоныс. Осы ұлы Жыланшық бойында халқына қайырымы мол, қолы ашық, жомарт Бірәлі Бектасұлы мекен еткен. Бұл кісі Қыпшақтын ...

1916 жылғы Торғайдағы ұлт-азаттық көтерілісінде керемет ерліктер көрсеткен Кейкі батыр есімі қашан да халық жадында. Кеңес үкіметі тұсында билік тарапынан сұрмергеннің атын айтуға да тыйым салынды. Әйтсе де, ел өзінің ерен туған ұлын ұмытпады. Күн өткен сайын Кейкі тұлғасына деген халық сүйіспеншілігі арта түскенін байқаймыз. Сол себептен де, Кейкі Көкембайұлының көпшілік көп біле бермейтін, оның нағыз мерген болғандығын дәлелдейтін екі ...