Tag Archives: Айқап журналы

XX ғасыр басы қазақ тарихы – ұлттық тұтастық негізінде саяси өрлеуге, сапалық өсуге талпынған кезең болды. Ресей түркілері арасында қалыптасқан жалпы қоғамдық-cаяси және ағартушылық қозғалыс «Жәдитизімнен» қазақ қоғамы да қағыс қалмады. Осы ғасырдың алғашқы жирма жылдығында қазақтар арасында да жәдиттік бағыттағы ағартушылық қозғалыс барынша өркен жайып, алаш идеясы өрістеді. Ұлтты ұйысуға үндеген өлең-жырлар жұрт арасына кең тарап, елшілік мүдде жанданды. ...

Қарабалық кентіндегі М.Сералиннің бюсті Мұхамеджан Сералин 1872 жылы Қостанай уезі Шұбар болысының №5 ауылында (қазіргі Қостанай облысы Қарабалық ауданы Өрнек ауылында) туған. Көрнекті жазушы, білікті журналист, қоғам қайраткері ретінде танылған Мұхамеджан 3 жасқа толғанда әкесі Сералы қожа қайтыс болады да, ауыр тұрмыс жағдайынан шешесі балаларын алып Троицкідеге туыстарына кетеді. Мұхамеджан Сералин 1880-1887 жылдары Троицкідегі медреседе оқиды, оны аяқтағаннан кейін Қостанайдағы ...

Бұл жерде тағы бір шегініс жасап көрейік, жалпы, Мұнанай деген сөзді Меновой, яғни, айырбас не Меновой двормен байланыстаратынын айттық, ондай айырбас сарайлары Орынборда, Троицкіде болған, қазақтар Орынбордағы Меновой дворды да жиі пайдаланатын болған соң, онымен шатастырмас үшін Троицкінің жер аты Мағынаймен атаған дұрыс болар, негізі Мағынай деген жер аты, ол Қостанай облысының Қарабалық ауданында орналасқан, Троицкінің өзі Қазақстан шекарасынан бар ...

ХХ ғасырдың аяқ кезінде Ресей империясының ішкі әлеуметтік саяси жағдайында орын алған тоқырау қазақ даласын да қамтыды. Бұған кезінде патша үкіметі түрлі саяси қозғалыстарға қатынасқандығы үшін Қазақстанға жер аударылған зиялы қауым өкілдерінің де ықпалының мол болғандығын атап айтуға болады. Сол кезде бірнеше саяси қуғынға ұшыраған адамдар Торғай қаласына да жер аударылған болатын. Олар өздері ұстанған күрес идеясын жергілікті ұлттан шыққан ...