Тұлға

Есімі елдің есінде

Ғасыр жасаған атаның баласы немесе жастарға қамқоршы болған Қайыржан Шайзаұлы ғұмырынан бір үзік сыр «Жақсының жақсылығын айт – нұры тасысын» дейді халық. Сірә, мәселе мұнымен шектелмесе керек. Хас жақсыны елге, ұрпаққа өнеге болсын деп те айту керек. Әйтпесе, ғасырлар бойы тең тұрған жақсылық пен жамандықтың таразысы теңселіп кетер еді, өмір ізгіліктен ажырар еді. Бүкіл болмыс-бітімімен ерекшеленетін Қайыржан ағаны (аға деп ...

Толығырақ »

ҚАЙРАН ДОС-5

Шырайлы жырлар Иә қуантар, иә жылатар, әйтеуір, бейжай қалдырмай жүрегіңнің тура үстінен өтетін жырға не жетсін. Жұмаш Сомжүректің «Жазушы» баспасынан жарық көрген «Нұрлы нысана» атты тұңғыш жинағын оқып шыққан соң, осындай ойға келдік. Ұшқыр ой жарысып жел, киікпенен, Көңіл де таласып шың биікпенен, Шалқып бір отырғанда келсең, досым, Жырымның кәусарынан құйып берем. Ақын әрқашан ағынан жарылады, ешқашан алдамайды. Осы шумақпен ...

Толығырақ »

ҚАЙРАН ДОС-4

ЖҰМАТАЙТАНУ Бақилық болған қаламгерлердің мерейтойларын туған елі мен артында қалған ұрпағы өткізіп, естен шығармай еске салып отырады. Жұматайдың да бақилық өмірін ұзартар ұрпағы мен атақты Аманкелді батыр атындағы даңқты елі бар. «Қостанай таңы» газетінде жарияланған өлеңімде: Өсті бүгін азамат боп Саятың, Жігіт емес сара жолдан таятын. Айнұр, Гүлнұр қырмызыдай қыздарың Еңбегіңді сақтап, елге жаятын. Сүйеу болған қиын-қыстау шақтарда, Әминаң да ...

Толығырақ »

ҚАЙРАН ДОС-3

(Жұматай Сабыржанұлы этнограф, жазушы-сатирик Сейіт Кенжеахметұлымен бірге) Жылжып тағы бір жыл өтті. 1972 жылдың 9 желтоқсан күні жазылған Жұматайдың керемет хаты Алматыға келіп жетті.Асығыс-үсігіс жалма-жан оқи бастадым.Үзінді оқиық: «Үй іші аман ба? Әкем мен әжемнің денсаулығы қалай? Айың қасыңда ма? Той қашан? Жұмысың қалыпша ма? Мен де аман. Үйге барып бетімді ашып келдім. Жатса-тұрса айтатындары «қатын ал». Өз басымдағы жаңалық ...

Толығырақ »

ҚАЙРАН ДОС-2

…Бір хатында мынадай жолдар бар: «Көмір түсіріп беруге көмектестім. Жауынгердің семьясын қамқорлыққа алудың парыз екенін титтей де есімнен шығармаймын. Әлбетте, командирінің айтқанын солдат екі етпес болар». Алматыға кетер алдында Жұматайға кітапханамдағы кітаптардан және газет-журнал тігінділерінен бірінші кезекте қайсыларын оқу керек екенін айтып, өз білімін көтеруді тапсырғанмын. Соларды қалай оқып жүргені туралы: «Сенің универститутыңның 1-курсына түсіп, алғашқы семестрін аяқтадым. Қатынап оқу ...

Толығырақ »

ҚАЙРАН ДОС

Қасиетті Торғай топырағында, оның ішінде Аманкелді батыр ауданының Алакөл ауылынан түлеп ұшқан аты бүкіл елге белгілі күрескер журналист, өткір тілді сатирик Жұматай Сабыржанұлының өмірі мен шығармашылығы туралы естелік-толғаныс (автор) ДОС ІНІМ ЕДІҢ, ЖҰМАТАЙ Сен туралы жазам деп пе ем естелік, Ерте кеттің ажалға еріп, дес беріп. Бейбіт күннің батыры едің, ер едің, Көрмеген еш биліктен бір сескеніп.   Төрелердің көрсең ...

Толығырақ »

Таранды қашанғы «тайраңдатып» қоямыз?!

Өзі туып-өскен ауданға Бейімбет Майлиннің есімін беруіміз қажет! Қазақ әдебиетінде өзінің орнын ойып алған ірі тұлға Бейімбет Майлинді қазаққа таныстырып жатудың өзі де артық-ау. Өткен ғасырдың сонау 1930-жылдарынан бастап әдебиет есігін имене ашқан қаламгерлердің барлығы да алдымен Би-ағаның шекпенінен шықты. Оның шығармалары өткен ғасырдың ортасына дейін жазылса да, бүгінге дейін өзектілігін жойған жоқ. Шығармалары арқылы Би-ағаның өзі де бүгінгі кем-кетігімізге ...

Толығырақ »

Мылтықбай Ысмағұлды неге елеусіз қалдырдық?!

  29 қараша, яғни ертең торғайлық белгілі журналист Мылтықбай Ысмағұлдың туғанына 60 жыл толады. Еліміздің әр түкпірінде журналист болып қызмет етіп жақтан кейбіріміздің кезінде дәл осы Мылтекеңнің шарапатын көргенімізді жасыра алмаймыз. Бойындағы Алла берген талантымен-ақ өзіне еліктіріп, қолымызға қалам ұстауға, жазу жазуымызға ықпал еткені өтірік емес. Сол үшін де қарымды қаламгерге еліктеп өстік. Аудандық газет редакциясына бас сұққан сайын қағазға ...

Толығырақ »

КЕЙКІ БАТЫРДЫҢ КЕЙПІ ҚАЛПЫНА КЕЛДІ

Антрополог Андраш Жолт Биро Tengrinews.kz тілшісіне Кейкі батырдың бейнесін қалпына келтіру жұмыстарының қалай жүргізіліп жатқаны туралы айтып берді. Еске сала кетейік, 13 қазанда Кейкі батырдың бассүйегі Будапештке жеткізілген болатын. Ал кейінірек Алматыға қайтарылған еді.  «Бұл Алматыдағы Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік мұражайының жобасы. Олардың біздің институтымызды таңдауы — біз үшін үлкен мақтаныш. Венгрияда батырдың бассүйегін қалпына келтіретін заманауи техникалар бар. Ол техникалар адамның келбетін қалпына ...

Толығырақ »

Міржақыптың тағдырына әсер еткен әйелдер

Қазақ қызының тағдырын тұңғыш рет романға арқау еткен Міржақып Дулатұлының азаматтық бейнесі жан-жақты зерттелді. «Бақытсыз Жамалды» терең психологиялық кейіпкер ретінде жұртшылыққа жеткізе алғаны өз алдына бөлек тақырып болса керек. Ал, әйел ғұмырына ерекше тоқталған жазушының өз айналасында қандай жандар болды? Аяулы ананың аялы алақаны, ыстық жүрегі, жан тілеуі, әрине, тұлғаның өмірінен ешқашан тыс қалып көрген емес. Дегенмен, Алаш көсемдерінің бірінің ...

Толығырақ »